5S to zbiór zasad, które mają na celu podniesienie efektywności pracy oraz zwiększenie jej bezpieczeństwa. System 5S wziął swoją nazwę z pięciu kolejnych kroków, których celem jest osiągnięcie zamierzonego efektu. Są nimi:
- sortowanie – czyli pozostawienia na stanowisku pracy jedynie niezbędnych przedmiotów,
- sprzątanie – dokładne uporządkowanie stanowiska pracy w celu zachowania bezpieczeństwa,
- standaryzacja – wprowadzenie standardów rozmieszczenia jasnych i jednolitych dla wszystkich pracowników tego stanowiska,
- systematyka – czyli wyraźne oznaczenie całego asortymentu, jaki wykorzystuje się podczas pracy,
- samodyscyplina – wypracowanie nawyku pilnowania poprzednich punktów.
Docelowe działanie 5S polega na przygotowaniu stanowisk pracy oraz wspólnych przestrzeni w taki sposób, by sprzyjały szybkiej, efektywnej i bezpiecznej pracy. Osiąga się to poprzez wyznaczenie miejsc przeznaczonych do konkretnych działań związanych z pracą na danym stanowisku. Mogą być to na przykład:
- stanowisko operatora,
- pola odkładcze na produkty gotowe,
- miejsca przechowywania półproduktów lub komponentów,
- kontener na odpady,
- miejsce przechowywania narzędzi,
- strefy wyłączone z użytku / strefy bezpieczeństwa,
- ścieżki komunikacyjne.
Do wyznaczania poszczególnych stref najczęściej używa się kolorów. Przyjęcie jednego koloru dla wyznaczenia konkretnej strefy podnosi bezpieczeństwo pracowników w całym zakładzie, nie tylko na ich stanowisku. Tablice cieni można dostosować kolorem do oznaczenia obowiązującego w danej strefie.