W dzisiejszych czasach opłacalność produkcji jest uzależniona nie tylko od czasu pracy maszyny i jej skuteczności, ale także od czasu potrzebnego na jej przezbrojenie. Wielu przedsiębiorców nie zdaje sobie nawet sprawy, jak wiele traci poprzez nieefektywne działania związane z przezbrojeniem urządzeń pomiędzy różnymi procesami produkcyjnymi. W dzisiejszym wpisie postaramy się przybliżyć założenia i sposób funkcjonowania metodyki SMED oraz pokazać, jak można usprawnić ją, korzystając z tablicy cieni – zapraszamy do lektury.
Co to jest SMED?
Czas przezbrojenia jest to czas, który upływa od momentu wyprodukowania ostatniej sztuki produktu na danym urządzeniu, do momentu wytworzenia pierwszej dobrej sztuki innego produktu przez to samo urządzenie, po wprowadzeniu niezbędnych zmian. Metodyka SMED (Single Minute Exchange of Die) powstała w celu skrócenia tego procesu do minimum. Jest to zestaw technik i narzędzi, które pozwalają skrócić czas przezbrajania maszyn, urządzeń i całych procesów produkcyjnych.
SMED zostało stworzone przez japońskiego inżyniera Shigeo Shingo, pracującego w latach 60. w fabryce Toyoty. Za cel postawił on sobie przeprowadzenie każdego przełączania w czasie nieprzekraczającym kilku minut (do 10 minut). W tym celu spisał dokładnie uniwersalne działania, które mają pomóc w uproszczeniu i przyspieszeniu całego procesu i odbywać się przy minimalnym użyciu narzędzi.
System SMED – jakie daje rezultaty?
SMED to w założeniu narzędzie, które umożliwia wykonanie przezbrojenia i ustawienie maszyny w czasie krótszym niż 10 minut. Ma to przynieść wymierne rezultaty i usprawnić działanie firmy – po wyprodukowaniu jednej partii produktów, możliwe będzie natychmiastowe kontynuowanie prac nad innymi zamówieniami. Potrzebna jest do tego dobra komunikacja, sprawne i konkretne działania oraz prawidłowa organizacja narzędzi potrzebnych do wykonania niezbędnych czynności.
Dlaczego właściwie warto zredukować czas przezbrojenia w swojej firmie? Zyskujemy dzięki temu między innymi:
- większą elastyczność – możliwość realizowania zamówień od klientów bez konieczności gromadzenia dużych zapasów, co pozwala zmniejszyć koszty magazynowania,
- zwiększoną wydajność – wprowadzenie SMED pozwala na skrócenie czasu przezbrojenia, co przekłada się na brak przestojów, większą dostępności maszyn i ciągłość wykonywanych przez pracowników zadań, co przekłada się na zwiększoną wydajność produkcji,
- poprawę jakości – dobrze przeprowadzony proces przezbrajania przyczynia się do zmniejszenia liczby usterek i błędów związanych z ustawianiem parametrów urządzenia, co pozwala utrzymać jednolitą wysoką jakość produktu,
- uproszczenie procedur – zwiększa bezpieczeństwo, redukuje ryzyko wypadków, wymaga mniejszego nakładu sił i ułatwia zrozumienie działań nowym pracownikom,
- konieczność gromadzenia mniejszych zapasów – możemy zwiększyć dostępną przestrzeń na hali produkcyjnej, co ułatwia i zabezpiecza proces produkcji,
- mniejszą liczbę narzędzi do przezbrojenia – metoda SMED umożliwia zmniejszenie liczby narzędzi potrzebnych do przezbrojenia, co wpływa na efektywność całego procesu.
Metoda SMED – Lean Management w praktyce
Technika SMED to również jedno z narzędzi Lean Management, czyli systemu zarządzania przedsiębiorstwem, który ma za zadanie zmniejszenie strat w procesach produkcyjnych poprzez oszczędzanie czasu, pieniędzy, surowców i energii. Polega na wprowadzaniu i trzymaniu się takich działań jak SMED, przyczyniających się do optymalizacji pracy w danej firmie, co pozwala w pełni wykorzystać zasoby ludzkie i potencjał zakładu.
Wielu właścicieli firm nie zdaje sobie nawet sprawy jak wiele czasu i zasobów traci przez nieefektywne przezbrajanie maszyn. Częstym błędem jest akceptowanie obecnie wykorzystywanego procesu i brak szukania nowych rozwiązań. Niechęć do innowacji wynika także często z przeświadczenia, że konieczne są skomplikowane i kosztowne działania, gdzie w rzeczywistości już kilka prostych kroków może przyczynić się do znacznego usprawnienia i skrócenia czasu przezbrajania. Poniżej przedstawiamy etapy wprowadzania metody SMED.
SMED w praktyce – etapy wprowadzania
Nie da się jednoznacznie określić jakie działanie obejmować będzie przezbrojenie maszyny, ponieważ zależy to od specyfiki urządzenia. Może to być zwykłe ustawieniu programu, mocowania detalu czy korekcja narzędzi w programie albo bardziej skomplikowane przygotowanie miejsca pracy, dokładne czyszczenie czy zamocowanie dodatkowych elementów.
Etap 0 – analiza procesu przezbrajania
To właśnie dokładna analiza i zrozumienie problemów wydłużających cały proces jest kluczem do dobrego zaplanowania odpowiednich działań. Konieczne jest zebranie wszystkich szczegółowych informacji o stanie technicznym konkretnej maszyny oraz obserwacja osób przeprowadzających przezbrojenie.
Przydatne będzie nagranie filmu z całego przezbrojenia oraz zmierzenie czasu, jaki ono zajmuje. Nie powinno zapominać się o rozmowie z technikami, którzy mogą mieć praktyczne uwagi na temat wykonywanej pracy i już na tym etapie proponować inne podejście lub usprawnienia.
Etap 1 – przezbrojenia wewnętrzne i zewnętrzne
Warto wiedzieć, że działania w zakresie przezbrojenia maszyny dzieli się na wewnętrzne i zewnętrzne, czyli te, które musimy wykonywać przy wyłączonej maszynie oraz takie, które zaczynają się jeszcze, gdy maszyna jest w trakcie pracy.
Do czynności zewnętrznych zaliczamy sprawdzenie poprawności komponentów oraz czynności związane z dostarczaniem wyrobów gotowych na następne stanowisko, czyli wszystko, co możemy zrobić w trakcie pracy maszyny. Czynności wewnętrzne obejmują natomiast działania, które muszą zostać wykonane podczas postoju maszyny takie jak demontaż części, regulację elementów czy parametrów.
Podstawą tego kroku jest rozdzielenie tych czynności i wykonywanie ich w odpowiednim momencie tak, aby jak najlepiej rozdysponować czasem.
Niezwykle ważne jest też stworzenie odpowiednio funkcjonującej logistyki transportu części – w tym celu warto stosować odpowiednie metody oparte na wizualnym sterowaniu. Ważne jest właściwe oznaczanie, kolorowanie oraz etykietowanie maszyn i ich wyposażenia, odpowiednie rozmieszczenie narzędzi oraz klarowna prezentacja – bardzo przydatne będą tutaj tablice cieni, dzięki którym zawsze będziemy mieli potrzebne narzędzia pod ręką i w łatwy sposób przygotujemy stanowisko do pracy.
Etap 2 – transformacja przezbrojeń
Kolejny etap polega na ujednoliceniu parametrów montażu w maszynie oraz standaryzacji wykorzystywanych narzędzi. Ma to sprawić, że montaż nie będzie wymagał żadnych zmian ustawień – pomoże w tym stworzenie instrukcji zawierającej poszczególne działania, odpowiednie parametry, wykorzystywane narzędzia oraz inne szczegółowe dane.
Etap 3 – usprawnienia przezbrojeń
Etap ten polega na praktycznym wprowadzeniu wszystkich obserwowanych nieprawidłowości i możliwości usprawnień.
Optymalizacja działań wewnątrz firmy polega na wprowadzeniu równoczesnych operacji, wyeliminowaniu niepotrzebnych korekt ustawień oraz zautomatyzowaniu procesów.
Optymalizacja działań zewnętrznych dotyczy natomiast stałego udoskonalania przechowywania i transportu części i narzędzi. W przypadku mniejszych narzędzi i części, należy rozwiązać takie kwestie jak najlepsze ich rozmieszczenie, utrzymanie w jak najlepszym stanie i wyselekcjonowanie, które z nich są najbardziej potrzebne. Tutaj właśnie z pomocą przychodzą tablice cieni wykonane z kolorowej pianki PE, które pomagają w optymalnej organizacji miejsca pracy.
Wyselekcjonowane i uporządkowane narzędzia – SMED a tablice cieni
Jeżeli planujesz wprowadzenie systemu SMED w swojej firmie, to tablice cieni będą niezbędnym elementem. Dzięki nim każdy przedmiot ma przypisane swoje własne miejsce, a wykorzystanie kolorów pozwala na łatwiejszą kategoryzację sprzętu, na przykład według jego zastosowania lub działu, do którego należy. To doskonale pasuje do zasad Lean Management oraz SMED, które mają na celu wyeliminowanie niepotrzebnych działań. Ograniczymy w ten sposób konieczność szukania potrzebnych narzędzi, znacznie przyspieszając proces przezbrojenia. Dodatkowo dzięki właściwościom wykorzystanego materiału zapewnimy sprzętowi doskonałą ochronę, minimalizując jego zużycie i związane z tym koszty.
Zmiana działań na danym urządzeniu może wymagać także zastosowania innego zestawu narzędzi. Świetnie sprawdzą się więc w pełni mobilne wózki narzędziowe z wkładami piankowymi.
Metoda SMED – przykłady w różnych dziedzinach
Doskonały przykład wykorzystania techniki SMED oglądają podczas każdego wyścigu fani wyścigów Formuły 1, nie zdając sobie być może z tego sprawy. Chodzi oczywiście o wymianę opon i tankowanie podczas wizyty na stanowisku obsługi technicznej – doskonale zsynchronizowana praca i zaawansowane rozwiązanie techniczne pozwalają zaoszczędzić ułamki sekund i zyskać przewagę dla kierowcy. Najlepsze ekipy potrafią wymienić 4 koła w niecałe 2 sekundy!
Chcesz, żeby i Twoja firma działała równie sprawnie i szybko? Zapraszamy do Protective Foam Solutions – wykonamy dla ciebie spersonalizowane wkłady piankowe, które pomogą w lepszej organizacji pracy!
Zobacz inne artykuły:
Visual management, czyli zarządzanie wizualne – jak mogą przydać się do niego tablice cieni?
Metoda Kaizena – koncepcja, w której piankowe tablice cieni mogą udoskonalić procesy produkcyjne
